เมืองเป็นพื้นที่ที่น่าตื่นเต้น แต่ก็มักมีกิจวัตรและกิจกรรมที่วนซ้ำในแบบเดิม แต่อยู่ๆ วันหนึ่ง พื้นที่สำคัญใจกลางเมืองไม่ว่าจะเป็นอาคารประวัติศาสตร์ หรือล่าสุดคือพื้นที่สำคัญของกรุงเทพมหานคร อย่างสนามหลวง ที่มีฉากหลังเป็นพระบรมมหาราชวัง ได้มีตัวละครยักษ์นั่งบนลูกโลก ถือดวงจันทร์ไว้ในมือและเพื่อนตัวน้อยบนตก ทันทีที่เจ้าสิ่งมีชีวิตประหลาดที่มานั่งอยู่กลางเมือง ความรู้สึกของกรุงเทพมหานครเปลี่ยนไป
ชื่อของมันคือ KAWS:HOLIDAY THAILAND กิจกรรมในครั้งนี้คือความร่วมมือของ AllRightsReserved และ Central Embassy พร้อมด้ว ททท. และกทม. ผู้จัดฯ ได้อธิบายว่า กรุงเทพฯ เป็นจุดหมายปลายทางในการพักผ่อนของโลก การมาถึงของเจ้า COMPANION กลางสนามหลวงในครั้งนี้จึงตอกและย้ำความหมายของประเทศไทยในฐานะของพื้นที่แห่งความ ‘สบายๆ’ และการเป็นดินแดนของการพักผ่อน นอกจากการสื่อสารความหมายของการพักผ่อนผ่านประติมากรรมยักษ์แล้วยังให้ความสำคัญกับการที่เปิดพื้นที่ ‘ศิลปะสาธารณะ’ หรือ Public Art ให้เข้าถึงได้ด้วย
ความน่าสนใจของการมาถึงของศิลปะแบบป็อบๆ รวมถึงการทำงานของศิลปะขนาดยักษ์ ในที่สุดเป็นกิจกรรมที่ชาวเมืองแบบเราๆ เข้าถึงได้ เข้าใจง่าย แต่ในขณะเดียวกันก็กำลังให้ความหมายลึกซึ้งเช่นที่เจ้า COMPANION กำลังแสดงการทำให้กรุงเทพเปลี่ยนแปลงไปด้วยความนุ่มนวลและกลมกลืนซึ่งกันและกัน
ศิลปะกับการเปลี่ยนภูมิทัศน์เมือง
ศิลปะมักสอดแทรกอยู่ในพื้นที่เมืองอยู่เสมอ บทบาทของงานศิลปะ คือการสร้างความหมายใหม่ๆ ให้กับเมือง ทำให้เมืองที่เคยมีระเบียบ มีวิถีแบบหนึ่ง เปลี่ยนความหมายและบรรยากาศไปจากเดิม สิ่งที่เราเห็นบ่อยๆ เช่น ศิลปะการพ่นกำแพงรูปแบบต่างๆ ผลงานของ Banksy ในความเรียบง่าย ชวนให้คนเมืองที่กำลังสาละวนกับชีวิต มองเห็นสิ่งอื่นที่พ้นไปจากเรื่องราวของตัวเอง เช่น มิตรภาพ การต่อต้านสงคราม พื้นฐานความเป็นมนุษย์ของเราถูกเรียกกลับมาอีกครั้ง
ในการศึกษาเรื่อง Pop Art งานศึกษาในปี 2024 ซึ่งศึกษาเรื่องผลกระทบของศิลปะแนวป็อปที่ส่งผลกระทบต่อเมือง ได้อธิบายพลังของป็อปอาร์ตต่อภูมิทัศน์เมืองว่า งานศิลปะเหล่านี้จะค่อยๆ ให้สัมผัสที่แตกต่างออกไปแก่ผู้คนในเมือง และอธิบายอย่างน่าสนใจว่า งานศิลปะจะค่อยๆ ชี้นำไลฟ์สไตล์ของผู้คน (begun to lead people’s lifestyles)
การทำให้ผัสสะ(sensory experiences) ของเมืองที่แตกต่างออกไป เป็นกระบวนการที่น่าสนใจ กรณีของ COMPANION เราจะเห็นการทำกิจกรรมรายรอบเจ้าประติมากรรมขนาดยักษ์บนพื้นที่สนามหลวง เห็นผู้คนที่นอนเล่นบนเก้าที่สนาม ทำให้ภาพกลางเมืองและประวัติศาสตร์ของกรุงรัตนโกสินทร์ มีบรรยากาศและมีความรู้สึกที่แตกต่างออกไป
ความหมาย และ ‘อะไรๆ’ ที่ซ่อนอยู่ในงานศิลปะ
ความพิเศษของงานแนวป็อบอาร์ต เช่นเจ้า COMPANION ในนิยามของศิลปะร่วมสมัย ความเป็นอาร์ตทอย งานออกแบบที่น่ารัก เรียบง่าย เข้าใจง่าย ความใหญ่โตและท่าทีของมันทำให้สนามหลวงมีความรู้สึกน่ารัก อบอุ่น และดูสบายมากขึ้น ทว่า ความเป็น KAWS ตัวมันเอง ก็กำลังตีความกับศิลปะร่วมสมัยอื่นๆ ในทีนี้คือตัวมันเองล้อเลียนตัวละครสำคัญคือ ‘มิกกี้เมาส์’ และหลายครั้งที่เจ้า COMPANION เองก็ไปร่วมมือกับผลงานป็อปๆ ร่วมสมัยอื่นๆ พร้อมกันนั้นบางครั้งตัวมันก็พูดเรื่องหนักๆ อื่นๆ ในความบรรยากาศที่เรียบง่ายและเข้าใจง่ายแต่ให้นัยที่ลึกซึ้ง เช่น Kaws Gone ซึ่งล้อภาพการอุ้มทหารในสงคราม นัยของการโอบอุ้มแสดงถึงการสนับสนุนซึ่งกันและการ การหลงทางในโลกร่วมสมัย และการที่เพื่อนร่วมทาง มีผู้มีไมตรีที่ยังคงเดินไปด้วยกันได้โลกอันว่างเปล่านี้
ในทำนองเดียวกัน KAWS:HOLIDAY ที่เปลี่ยนสนามหลวงที่ในประวัติศาสตร์เป็นพื้นที่ที่สัมพันธ์กับประเพณีและพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ การปรากฏตัวของมันนอกจากจะบอกถึงการพักผ่อนอันเป็นหัวใจของความเป็นกรุงเทพและประเทศไทยแล้ว การอยู่ร่วมกันของพื้นที่แห่งอดีต และการปรากฏขึ้นของศิลปะสมัยใหม่ซึ่งตัวมันเองก็แสดงท่าทีที่โอบอุ้มดวงจันทร์อย่างนุ่มนวล
ด้านหนึ่งความนุ่มนวลของ KAWS แสดงถึงการทำให้กรุงเทพฯ เกิดความหมายใหม่ โดยที่ไม่ลบทำลายความหมายเดิม เป็นการอยู่ร่วมกันของศิลปะเช่นสถาปัตยกรรมอันเก่าแก่และวิจิตรบรรจงในฉากหลัง อยู่รวมกับความนุ่มนวลร่วมสมัยของศิลปะป็อบใหม่ได้อย่างกลมกลืน เป็นการแทรกแซงเมืองออกจากบรรยากาศเดิมอย่างนุ่มนวลได้อย่างน่าประทับใจ
ความน่าสนใจของ KAWS และอีกหลายปรากฏการณ์ศิลปะที่ปรากฏขึ้นอย่างตระการตาในพื้นที่เมือง COMPANION ของ KAWS เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างศิลปะยักษ์ที่ทำให้เมืองหนึ่งๆ มีจังหวะที่เปลี่ยนแปลงไป
นอกจาก KAWS เราอาจนึกถึงการเป่าเป็ดลมขนาดยักษ์ของ Forentijn Hofman เป็นลอยน้ำตัวมหึมาที่โด่งดังจากการจัดแสดงที่ฮ่องกง ไปจนถึงการห่อประตูชัยของสามีภรรยาคริสโต และฌอง-โคลด ที่อันที่จริงพวกเขาไม่ได้ต้องการแสดงความหมายอะไร นอกจากการทำให้สิ่งที่เราคุ้นเคย แปลกประหลาดออกไป ซึ่งเป็นความหมายสำคัญหนึ่งของงานศิลปะ
อ้างอิงข้อมูลจาก
