ยังจำความรู้สึกสมัยเด็กๆ ที่เราชอบไปคลุกอยู่กับกองดิน กับต้นไม้ใบหญ้า กับเหล่าแมลงได้มั้ย ดูเหมือนว่าเด็กกับธรรมชาติจะเป็นสองสิ่งที่ส่งเสริมกันเสมอ บางทีผู้ใหญ่อาจจะไม่ค่อยชอบให้เด็กๆ ไปซนกับดินโคลนโดยตรงนัก แต่โดยรวมแล้ว เราเองก็มักจะสอนเด็กๆ โดยใช้ธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งเสมอ อย่างน้อยในนิทานเรื่องเล่าของเด็กๆ ก็มักมีธรรมชาติ สรรพสัตว์เป็นส่วนประกอบหลักเสมอ
นึกย้อนกลับไปสมัยเด็กๆ ก็เหมือนว่าป่าเขา ต้นไม้และสรรพสัตว์จะไม่ใช่พื้นที่หรือสิ่งมีชีวิตธรรมดาทั่วไป แต่กลับมีบางอย่างที่พิเศษ ลึกลับ และเต็มไปด้วยมนต์ขลังในตัวเอง บางครั้งเมื่อเราเติบโตขึ้น ใช้ชีวิตอยู่ในเมืองใหญ่จนหลงลืมความลึกลับและแง่มุมทางจินตนการที่เรามีต่อป่าเขา เราลืมความรู้สึกเมื่อเดินอยู่กลางดงต้นไม้ ลืมเสียงกระซิบที่ป่าเขากับสนทนากัน ลืมตัวตนของกระรอกน้อยใหญ่ที่อาจกำลังหยิบยื่นเรื่องราวบางอย่างให้ ลืมจินตนาการที่เราเคยนึกถึงโลกพิเศษที่อยู่ใต้ผิวน้ำและใต้ท้องทะเล
หนังสือเด็ก จึงไม่ใช่แค่เรื่องของเด็กๆ เท่านั้น แต่บางครั้งหนังสือเด็กก็คือพื้นที่ที่เราได้กลับไปฟื้นฟูความรู้สึกบางอย่างที่ทำหล่นหายเมื่อกลายเป็นผู้ใหญ่ City Cracker ชวนกลับไปดูหนังสือเด็ก 8 เล่มที่ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ก็สามารถกลับไปอ่านเพื่อซึมซับความรู้สึกพิเศษๆ กับธรรมชาติกันอีกครั้ง
Here We Are: Notes for Living on Planet Earth, Oliver Jeffers
หลายครั้งที่เราโตขึ้นแล้ว ก็รู้สึกว่าตัวเองใหญ่คับโลก จนลืมไปว่าเรานั้นเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของจักรวาล ตอนเด็กๆ เรามักชมชอบการแหงนมองฟ้า รับรู้ และตื่นเต้นไปกับโลกและจักรวาลอันมหาศาลใบนี้ เรายินดีที่จะเรียนรู้สิ่งต่างๆ รอบตัว Here We Are เป็นหนังสือภาพที่พูดถึงจักรวาลและสิ่งต่างๆ รอบดาวเคราะห์กลมๆ ที่เราอาศัยอยู่ใบนี้ งานภาพประกอบของ Here We Are เรียกได้ว่าชวนตะลึง เหมือนกับดึงเราเข้าไปเป็นจุดเล็กๆ ของวงจรอันใหญ่โตและสวยงามรอบๆ ตัวเรา
Nature Anatomy: The Curious Parts and Pieces of the Natural World, Julia Rothman
เล่มนี้เป็นหนึ่งในซีรีส์ Anatomy ของ Julia Rothman เป็นการพาเราไปรู้จักกายวิภาค องค์ประกอบของสิ่งต่างๆ โดยละเอียด หนังสือชุดนี้ไม่เชิงว่าเป็นหนังสือเด็กโดยตรง แต่ด้วยเป้าหมายคือการเข้าไปทำความรู้จักกับธรรมชาติ ผ่านภาพวาดสวยๆ ก็ถือว่าเป็นอีกเล่มหนึ่งที่ทั้งผู้ใหญ่และเด็กๆ จะได้ดูว่าต้นไม้ มด แมลง ปลานี้มีส่วนประกอบอะไร อ่านเพลิน ได้ความรู้ประกอบ
The Curious Garden, Peter Brown
The Curious Garden ถือเป็นอีกหนึ่งหนังสือร่วมสมัยระดับคลาสสิก เป็นหนังสือขึ้นหิ้งขายดีของ New York Times หนังสือเล่มนี้พูดถึงพื้นที่สวนและธรรมชาติในเมืองใหญ่ ตัวเรื่องก็น่ารัก แถมภาพประกอบยิ่งน่ารักกว่า เรื่องราวเป็นเหมือนนิทานของชาวเมือง เล่าถึงเด็กน้อยชื่อเลียมที่ไปเจอสวนเล็กๆ ที่อยู่ในเมือง หลังจากนั้น ตัวละครในเรื่องก็พยายามดูแลขุดพรวนสวนจิ๋วๆ จนค่อยๆ งอกเงยปกคลุมแผ่ไปตามเมืองคอนกรีตสีเทาให้สดใสน่ารักขึ้น โดยรวมแล้วถือว่าน่าอ่านและชุบชูใจชาวเมืองที่มองไปทางไหนก็เจอแต่ความหม่นๆ บางครั้งถ้าเราอยากแก้ความหม่น สวนเล็กๆ ที่เราลงมือกันคนละนิดก็อาจจะค่อยๆ แผ่ขยายเหมือนในนิทานก็เป็นได้
The Tree Lady: The True Story of How One Tree-Loving Woman Changed a City Forever, H. Joseph Hopkins
จากนิทานเรื่องสวนในเมืองมาสู่หนังสือภาพที่สร้างจากเรื่องราวการเปลี่ยนเมืองให้เขียวได้จริงๆ The Tree Lady เป็นหนังสือภาพสร้างจากเรื่องราวของ Kate Sessions หญิงสาวชาวอเมริกันที่เรียกได้ว่านำสมัยล้ำยุคลุกขึ้นปลูกป่าในเมืองตั้งแต่ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 โน่น ลองนึกว่ายุคนั้นแค่การเป็นผู้หญิงสาวชาวแคลิฟอร์เนียก็ลำบากแล้ว ในสมัยที่ผู้หญิงควรอยู่บ้านเลี้ยงลูก เธอกลับเป็นผู้หญิงคนแรกที่จบการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ เธอเป็นทั้งนักพฤษศาสตร์ เป็น horticulturist และเป็นนักออกแบบภูมิทัศน์ เธอลุกขึ้นทำงานเป็นครูที่แซนดิอาโก และเป็นคนที่เปลี่ยนซานดิเอโกจากดินแดนแห้งแล้งให้กลายเป็นเมืองที่ร่มรื่นไปด้วยต้นไม้ สวนสาธารณะและสวนสวย หนังสือภาพเชิงชีวประวัตินี้จึงพาเราไปเข้าใจการยืนหยัดต่อสู้และการใช้ความสามารถของตัวเองจนนำผลสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ตามมาได้ในท้ายที่สุด
A River, Marc Martin
สายน้ำ- แม่น้ำ เป็นเส้นทางที่ไหลผ่าน เชื่อมต่อพื้นที่ต่างๆ ในโลกนี้เข้าไว้ด้วยกัน A River เป็นหนังสือภาพที่มีงานภาพประกอบเด็ก ตัวเรื่องพูดถึงการเดินทางในจินตนาการของเด็กสาวที่เห็นภาพตัวเองล่องไปตามแม่น้ำและได้ไปเยือนสถานที่ต่างๆ จากเมืองใหญ่ ไล่ไปจนถึงเรือกสวนไร่น่า ป่าเขาและห้วงมหาสมุทร ตัวเรื่องและภาพพาเราข้ามห้วงน้ำไปสู่ตามภูมิทัศน์แห่งความฝันในแบบต่างๆ เป็นหนังสือที่ปลุกจินตนาการของเราผ่านธรรมชาติที่เหมาะกับทุกเพศทุกวัย
The Tea Party in the Woods, Akiko Miyakoshi
พูดถึงหนังสือเด็ก ผลงานของนักเขียนชาวญี่ปุ่นต้องมีมาซักเล่ม The Tea Party in the Woods เป็นหนังสือที่พูดถึงเรื่องราวพิเศษที่ Kikko ประสบพบเจอในป่ามหัศจรรย์ ความพิเศษของเรื่องนี้นอกจากงานภาพที่นุ่มนวลแล้ว ตัวเรื่องยังเอาองค์ประกอบของนิทานคลาสสิก คือหนูน้อยหมวกแดงและอลิซในดินแดนมหัศจรรย์มารวมกันกลายเป็นเรื่องราวใหม่ที่เด็กหญิงกิโกะ เด็กสาวในผ้าคลุมสีแดงที่นำเอาพายไปให้คุณย่า แต่กลับเจองานเลี้ยงของเหล่าสรรพสัตว์เข้า
The Forest, Riccardo Bozzi
ไม่มีอะไรจะพูดนอกจากสวยงามมาก กับหนังสือสัญชาติอิตาเลียน อีกหนึ่งดินแดนของหนังสือภาพสำหรับเด็กเล่มนี้ The Forest พาเราท่องไปยังพงไพร ได้เห็นการเติบโตของต้นไม้ผ่านงานภาพประกอบที่เต็มไปด้วยความหมาย ระหว่างการสำรวจป่าเขา ด้วยสไตล์การวาดธรรมชาติที่ทรงพลัง และวางเงาของมนุษย์หรือตัวเราไว้ เป็นการให้ระยะและให้ปฏิสัมพันธ์ที่ลึกล้ำระหว่างเราและพื้นที่ธรรมชาติ ให้เราได้ร่วมสำรวจและรับรู้ความยิ่งใหญ่ อันตราย ไปจนถึงความน่าหลงไหลของผืนป่าที่กึ่งจริงกึ่งจินตนาการนี้
The Brilliant Deep: Rebuilding the World’s Coral Reefs, Kate Messner
กลับมาที่หนังสือใหม่ และเรื่องราวในยุคปัจจุบันที่เรากำลังต่อสู้กับภาวะโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศบ้าง The Brilliant Deep เป็นหนังสือสำหรับเด็กเพิ่งออกเมื่อปี 2018 ว่าด้วยเรื่องราวของคุณ Ken Nedimyer ผู้ก่อตั้ง the Coral Restoration Foundation ตัวเรื่องก็เล่าเรื่องราวของคุณ Ken ที่พยายามแก้ปัญหาแนวปะการังที่ถูกทำลายไป เขาเป็นคนที่ดำลึกลงไปพร้อมฆ้อน กาว และปะการังเลี้ยง เพื่อซ่อมแซมฟื้นฟูแนวปะการังให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น ตัวภาพประกอบและเรื่องราวในเล่มทำให้เรื่องราวไม่ใช่ชีวประวัติจืดๆ แต่ใช้ความมหัศจรรย์และระบบนิเวศในท้องทะเลผ่านการดำน้ำมาช่วยให้เราดำดิ่งและหลงไปในธรรมชาติที่น่าค้นหาพร้อมๆ กับคุณเคน
