สิ่งมีชีวิตสีเขียวหรือเหล่าต้นไม้ ใบหญ้า ต้นกล้าที่หยั่งรากเติบโตบนผืนดิน ดินที่เป็นเศษซากของหิน ของตะกอนในธรรมชาติ ตลอดจนสัตว์ตัวน้อยตัวใหญ่ที่ดำรงอยู่ในโลกแห่งนี้ คือองค์ประกอบของธรรมชาติที่สัมพันธ์กับมนุษย์อย่างแยกไม่ขาด แม้มนุษย์จะมีวิวัฒนามายาวนานหลายแสนพันปี กระนั้นโฮโมเซเปียนส์หรือเหล่ามนุษย์เผ่าพันธุ์สุดท้ายนี้ก็ยังต้องการธรรมชาติ และทุกวิถีของการดำรงอยู่ของมนุษย์ก็ยังคงสัมพันธ์กับธรรมชาติเสมอ
เรื่องธรรมชาติกับมนุษย์ คงปฏิเสธไม่ได้ว่าเหล่าโฮโมเซเปียนส์นั้น คือต้นเหตุสำคัญในการทำให้สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติของโลกเสื่อมโทรม ซึ่งระยะหลังธรรมชาติเองก็ได้ส่งสัญญาณเตือนเพื่อบอกให้มนุษย์รับรู้ว่า นี่อาจเป็นโอกาสสุดท้ายของโฮโมเซเปียนส์แล้ว การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ สภาวะอากาศที่ร้อนขึ้น จนถึงน้ำแข็งขั้วโลกที่กำลังละลาย คือปัญหาที่เกิดขึ้นเมื่อเราเหล่ามนุษย์ไม่ตระหนักเห็นความสำคัญของธรรมชาติ
ในวาระที่วันสิ่งแวดล้อมโลกหวนมาอีกครั้ง City Cracker จึงอยากชวนทุกคนไปดูสารคดีจาก Documentary Club เกี่ยวกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่ Once Upon a Forest, Childhood ที่ดึงเราดำดิ่งเข้าไปในป่าใหญ่เพื่อเรียนรู้และเข้าใจถึงความเป็นธรรมชาติ หรือ Earth ที่เสนอว่านี่แหละ อุตสาหกรรมเหมืองแร่ก็ทำลายโลกไม่น้อยกว่าอื่นใด จนถึง Kedi, Pelican Dreams ที่หยิบหน่วยเล็กๆ เช่นแมวและนกกระทุงมาเป็นตัวเอกของเรื่อง ซึ่งทำให้เห็นว่าทุกองค์ประกอบที่อยู่บนโลกนี้นั้นสำคัญไม่แพ้กัน
Once Upon a Forest (2013)
หลังจากโลกก้าวเข้าสู่ความเป็นเมือง พื้นที่ป่าไม้ใบเขียวถูกแทนที่ด้วยป่าคอนกรีต ชีวิตเราก็เริ่มถอยห่างออกจากธรรมชาติ สุดท้ายเราอาจหลงลืม และไม่รู้จักกับสิ่งมีชีวิตที่สวยงามเช่นต้นไม้และสัตว์ป่า ซึ่ง Once Upon a Forest หรือกาลครั้งหนึ่ง ณ ป่าใหญ่ คือหนังที่จะพาเราย้อนกับไปเรียนรู้และสัมผัสกับธรรมชาติอีกครั้ง หนังสารคดีเรื่องนี้ได้นำเสนอบทบาทของธรรมชาติอันงดงาม พร้อมกันก็พาเราผจญภัยไปในป่าดิบชื้นอะเมซอนในเปรูและกาบอง
สารคดีได้ฉายให้เห็นพลังแห่งการเติบโต การสูญสลาย และการกำเนิดใหม่ของธรรมชาติ ทั้งยังต้องการให้ผู้ชมได้ให้เห็นว่าป่าและธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งมีชีวิตที่มหัศจรรย์ ตั้งแต่นำเสนอให้เห็นความพิเศษของธรรมชาติเช่นต้นไม้ ที่สามารถทำงานร่วมกับมดและเชื้อรา การส่งสัญญาณระหว่างกันเพื่อบอกถึงการบุกรุกของช้าง จนถึงการเคลื่อนตัวเพื่อกระจายเมล็ดพืชไปยังพื้นที่อื่นๆ ที่แม้ต้นไม้-เมล็ดพันธุ์จะเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีประบบประสาทก็ตาม
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/once-upon-a-forest/
SEED: The Untold Story (2016)
เรื่องราวของพันธุ์พืชหรือตัวแทนความงอกงาม กระทั่งการเป็นจุดกำเนิดชีวิตและอาหารของมนุษย์ คือสารคดี SEED: The Untold Story ที่ได้เผยให้เห็นทั้งความมหัศจรรย์ของเมล็ดพันธุ์ และมากกว่านั้นก็นำเสนอมุมความโหดร้ายในการผูกขาดทางการค้าของนายทุน จนเป็นเหตุนำไปสู่การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
SEED: The Untold Story เริ่มจากที่สหรัฐฯ ยกเลิกการแจกเมล็ดพันธุ์ และนายทุน-บริษัทเอกชนได้จดสิทธิบัตรครอบครองเมล็ดพันธุ์ ความเลวร้ายก็เกิดขึ้นแก่เหล่าเกษตรกรรายย่อย คือเกษตรกรไม่สามารถเข้าถึงเมล็ดพันธุ์ได้ เกิดการผูกขาดเพียงคนไม่กี่กลุ่ม กระทั่งเกษตรกรถูกฟ้องร้องเพราะผลผลิตในไร่มีส่วนของยีนที่บริษัทดูแล ซึ่งประเด็นที่ SEED: The Untold Story นำเสนอออกมันนั้นคือเรื่องเดียวกับ CTPPT ที่บ้านเราวิตกและเป็นข้อถกเถียงมาหลายปี และเป็นประเด็นที่หลายประเทศทั่วโลกรวมถึงสหรัฐฯ เองก็กังวล
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/seed-the-untold-story/
Earth (2019)
เศษดินหินทรายบนโลกถูกมนุษย์ขุดและขนย้ายปีละหลายพันล้านตัน ในระดับเล็กเราขุดเจาะผืนดินด้วยการขุดพรวนเพื่อปลูกต้นไม้ แต่หากระดับใหญ่ มนุษย์ขุดเจาะและระเบิดผืนดินเพื่อทำเหมืองแร่ และแน่นอนว่ายิ่งใหญ่ก็ยิ่งส่งผลกระทบยิ่งกว่า หนังสารคดีเรื่อง Earth คนหมุนโลก ได้นำเสนอให้เราเห็นการขุดเจาะทำเหมือง- อันเป็นการใช้พื้นที่ขนาดมหึมา ทำลายผิวดิน และเป็นผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางภูมิทัศน์ ซึ่งอีกแง่หนึ่งการทำเหมืองของมนุษย์นั้นสัมพันธ์กับธรรมชาติ คือเป็นผลต่อการเปลี่ยนแปลงของภูมิประเทศและธรณีวิทยา คือกำลังส่งผลให้โลกเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์ไป
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/earth/
Children of the Universe (2018)
คล้ายกันกับ Childhood ที่ว่าด้วยเรื่องการเรียนรู้และจินตนาการของเด็กๆ Children of the Universe หรือ Grand et Petit เรื่องราวการเรียนรู้จักรวาลของเด็กโรงเรียนประถมแห่งหนึ่ง ที่ Stéphanie Juneau นักดาราศาสตร์ฟิสิกส์ชาวแคนาดาได้นำพวกเข้าไปเรียนรู้ และค้นพบการกำเนิดของดวงดาว เรื่องของบิ๊กแบง การก่อตัวของดาวฤกษ์ หลุมดำ ลักษณะเฉพาะของโลก พร้อมกันก็ค่อยๆ เปิดเผยจักรวาลและความลึกลับบางอย่างของจักรวาล- จักรวาลที่ไม่มีที่สุดิ้น ให้เด็กๆ ได้รับรู้ ซึ่งจะว่าไปความลึกลับของจักรวาลที่ไม่มีที่สิ้นสุดนี้ ก็คล้ายกับจินตนาการของเหล่าเจ้าตัวเล็กที่ไม่มีที่สิ้นสุดเหมือนกัน
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/children-of-the…/
Childhood (2017)
มนุษย์ไม่สามารถดำรงอยู่อย่างโดดเดี่ยวโดยขาดปัจจัยอื่นที่เสริมสร้างการเติบโต โดยเฉพาะปัจจัยที่เป็นธรรมชาติ หรือต้นไม้อันเขียวขจี โดยเฉพาะเด็กๆ ธรรมชาติเช่นต้นไม้นั้นสัมพันธ์ทั้งกับความรู้สึก พัฒนาการ ตลอดจนส่งเสริมทักษะด้านต่างๆ ของพวกเขา ซึ่ง Childhood หนังสารคดีชีวิตเด็กอนุบาลวัย 6 ขวบของโรงเรียนออโรร่าได้นำเสนอได้ชัดว่าการเรียนรู้ที่ดีที่สุดของเด็กนั้นคือธรรมชาติและการเล่น
โรงเรียนออโรร่า คือโรงเรียนอนุบาลทางเลือกที่มีสภาพแวดล้อมโดยรอบเป็นป่า มีปรัชญาหลักว่าด้วย ‘การเล่นคืองานของเด็กๆ’ การเรียนการสอนจึงไม่ได้จำกัดกรอบ แต่เน้นให้เด็กๆ ได้ออกไปเล่นและสัมผัสกับธรรมชาติ หนังสารคดี Childhood ดูเหมือนไม่มีเส้นเรื่องที่ชัดเจน แต่ความพิเศษหนึ่งที่ฉายให้เห็นคือการเรียนรู้ด้วยตัวเองของเด็กๆ อันมีต้นไม้ใบหญ้าเป็นตัวกระตุ้นให้พวกเขาออกไปเล่นกลางแจ้ง ที่ในด้านหนึ่งได้นำไปสู่พัฒนาการและการพัฒนาทักษะด้านต่างๆ นอกจากประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ด้านหนึ่งหนังก็ฉายถึงประเด็นการศึกษาว่าสัมพันธ์ธรรมชาติเช่นเดียวกันสำหรับผู้ที่
สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/childhood/
Ailo’s Journey (2018)
เช่นเดียวกันกับต้นไม้ สัตว์ป่าเป็นอีกหนึ่งสิ่งมีชีวิตที่ไม่ค่อยได้ใกล้ชิดกับมนุษย์ เรารู้จักสัตว์ป่าได้จากการดูสารคดีสำรวจโลก หรือสารคดีสัตว์อื่นๆ และเราเรียนรู้ชีวิตของพวกมันแค่ในหน้าจอสี่เหลี่ยมเล็กๆ Ailo’s Journey คือหนังสารคดีอีกเรื่องที่นำเสนอชีวิตของสัตว์ป่า- ที่เราไม่อาจมีโอกาสได้เห็นวิถีการเติบโตของมันด้วยตาเปล่า เรื่องราวการเดินทางของลูกกวางเรนเดียร์ เจ้ากวางตัวน้อยชื่อ Ailo ที่คลอดก่อนกำหนดในถิ่นทุรกันการของแล็ปแลนด์ หนังได้พาเราไปสัมผัสทั้งกับชีวิตของลูกกวาง พร้อมกันก็ได้สัมผัส/สำรวจธรรมชาติโดยรอบที่เจ้ากวางได้ผจญไป ตั้งแต่พื้นที่ป่าเขตหนาวไทกา ไปยังฟยอร์ด จนถึงยอดเขาสูงสุด ที่ Ailo จะพบกับทั้งสัตว์นานาชนิด และต้องฝ่าฟันกับกับสัตว์นักล่าตัวอื่น
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถรับชมผ่านช่องทางออนไลน์ได้ที่ https://documentaryclubthailand.com/ailos-journey/
Illustration by Supatsorn Boontumma
- CITY CRACKER
Little crack, hack city.