พอดแคสต์ กำลังเป็นอีกหนึ่งรายการความบันเทิงที่กำลังเฟื่องฟูขึ้นหลังจากที่เราก้าวเข้าสู่โลกดิจิทัล ยุคหนึ่งเราชอบฟังรายการวิทยุ หลังจากนั้นก็เริ่มมีกระแสความเปลี่ยนแปลงเข้ามา จากรายการวิทยุของคลื่นใหญ่ๆ ที่เราต้องคอยฟังสดตามเวลา แต่ด้วยพลังของโลกอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงและเทคโนโลยีสตรีมมิ่งใหม่ๆ เช่น iTunes SoundCloud หรือ Spotify ทำให้เราเริ่มมีการจัดรายการวิทยุสั้นๆ ปล่อยออกมาเป็นชุด เป็นตอนให้เรานั่งฟังนอนฟังยามว่าง เวลาวิ่งออกกำลัง หรือนั่งอยู่บนรถติด เป็นกิจกรรมที่นอกจากจะใช้เวลาแล้ว ยังได้ความรู้ไปในตัวอีกต่างหาก
ด้วยความที่พอดแคสต์เองไม่ต้องใช้ต้นทุนการผลิตสูง แถมพอดแคสต์เองกำลังได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ความพิเศษของพอดแคสต์ที่ต่างจากรายการวิทยุสมัยก่อนคือ ‘ความเฉพาะเจาะจง’ จากรายการข่าว รายการกีฬา เราเริ่มมีรายการพิเศษๆ ที่เอาคนมาคุยกันเรื่องหนัง เรื่องวรรณกรรม มีรายการอ่านบทกวี มีบทสัมภาษณ์เฉพาะทาง และแน่นอนว่า ในทางสถาปัตยกรรมเองก็เริ่มมีรายการสนุกๆ ที่ชวนเราไปเข้าใจทั้งเรื่องสถาปัตยกรรม ผังเมืองและการออกแบบในฐานะสิ่งรอบตัวที่ส่งผลกระทบกับเราทั้งทางตรงและทางอ้อม
City Cracker ชวนฟังพอดแคสต์ว่าด้วยเรื่องสถาปัตย์ๆ ทั้งรายการของประเทศไทยไปจนถึงรายการภาษาอังกฤษของต่างประเทศ ที่พาเราไปมองเห็นความสำคัญและอิทธิพลของสถาปัตยกรรมในชีวิตประจำวันของเรา ตั้งแต่ในระดับบ้าน ระดับเรื่องเล่าจากชุมชน เข้าใจพลังของสถาปัตยกรรมที่ส่งผลกับความคิดและพฤติกรรมของเราโดยไม่รู้ตัว ไปจนถึงการอัพเดตเนื้อหาความรู้จากสถาบันการศึกษาทางสถาปัตยกรรมระดับโลก
เสาเสาเสา
เสาเสาเสา เป็นพอดแคสต์สนุกๆ ที่มีแก๊งหนุ่มๆ สถาปนิกหรือศิษย์เก่าสายสถาปัตย์ มานั่งคุยกันในสารพัดประเด็นจากเรื่องใกล้ตัวตั้งแต่เรื่องเล็ก เรื่องใหญ่ เช่น รถติด ฮวงจุ้ย ความเชื่อ เรื่องราวมันๆ ที่อาชีพสถาปนิกต้องเจอเรื่อยไปถึงปัญหาของเมือง รูปแบบรายการมีทั้งการนั่งคุยกัน ไปจนถึงการสัมภาษณ์แขกรับเชิญพิเศษ เสาเสาเสาเป็นอีกหนึ่งรายการสถาปัตย์สนุกๆ ฟังเพลิน พร้อมกับแถมความรู้และความสำคัญของวงการสถาปัตยกรรมว่าเป็นเรื่องใกล้ตัว และเกี่ยวข้องกับเราอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://open.spotify.com/show/5fuFWg8h2GkdfbmktMCfe5
Brick Ancient Story
บ้านเรือน ชุมชนที่อยู่รอบตัวเราเต็มไปด้วยเรื่องมิติทางวัฒนธรรม อิฐเก่าแก่ที่ยืนหยัดต่างเก็บงำเรื่องเล่าและชีวิตของผู้คน Brick Ancient Story ของอรรถพล เลิศล้ำ จะพาเราไปสำรวจความทรงจำของชุมชนผ่านศิลปะ วัฒนธรรม อาหารการกิน ที่เราอาจสัมผัสความเป็นมนุษย์ ความรัก ความอบอุ่นอันนุ่มนวลจากอิฐคร่ำคร่าเหล่านั้นได้ เรื่องราวที่เล่าถึงมีตั้งแต่การสำรวจย่านเก่าแก่ที่เรารู้จัก เช่นตลาดน้อย ท่าเตียน ไปจนถึงตำนาน ความคิดและความเชื่อที่ว่ายเวียนอยู่ในสังคมไทย
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://open.spotify.com/show/6cgfOOFa3st54UesrCQrap
เรื่องบ้านบ้านกับน้าเน็ก
The Standard เป็นอีกหนึ่งสำนักออนไลน์ของไทยที่เข้มแข็งเรื่องพอดแคสต์ เวลานึกถึงสถาปัตยกรรม หหรือคิดถึงสถาปนิกในระดับใกล้ตัวที่สุดก็เมื่อเรามีปัญหาหรืออยากทำอะไรสักอย่างกับบ้านของเรา รายการเรื่องบ้านบ้าน กับ น้าเน็ก เป็นรายการที่น้าเน็ก พิธีกรมันๆ มาเล่าเรื่องบ้าน ดินแดนที่ควรจะสุขี แต่บ้านนี่แหละที่มักจะมีเรื่องบานปลายไปต่างๆ มากมาย รายการนี้จึงชวนผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ มาคุยในประเด็นบ้านบ้านในทุกๆ แง่มุมตั้งแต่เรื่องทำบ้าน เรื่องเพื่อนบ้าน ไปจนถึงเรื่องการบริหารจัดการ ทั้งการซื้อบ้านแลปล่อยเช่า
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://thestandard.co/podcast_channel/rbb/
99% Invisible
เราอาจรู้สึกว่าเรารับรู้ทุกอย่างผ่านการมองเห็น แต่สิ่งที่เรามองเห็นกลับไม่ใช่ทุกอย่าง รายการ 99% invisible คือรายการที่บอกว่าสิ่งที่เราเห็นในโลกนี้เป็นเพียง 1% ของความหมายทั้งหมดเท่านั้น คำว่า 99% มองไม่เห็นไม่ใช่ประเด็นเรื่องมิติลี้ลับ เรื่องเหนือจริง แต่หมายถึงพื้นที่ สถาปัตยกรรม งานออกแบบ สิ่งของ บ้านเรือน ถนหนทางและตัวเมืองที่ต่างมีความหมาย มีการออกแบบบางอย่างที่ส่งผลต่อชีวิต ความคิดและพฤติกรรมของเราอย่างลึกซึ้ง รายการ 99% invisible เป็นพอดแคสต์ยอดฮิตของไอจูน ตัวรายการสามารถรับฟังได้หลายช่องทาง
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://99percentinvisible.org/episodes/
Failed Architecture
Failed Architecture เป็นพอดแคสต์สนุกๆ ล้ำๆ ที่หยิบประเด็นสารพัดมาเชื่อมโยงกับสถาปัตยกรรมเพื่อทำความเข้าใจสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัยได้อย่างสนุกสนาน ตัวรายการจะผสมผสานไปด้วยเรื่องเล่า ความคิด ข้อมูลที่ได้ค้นคว้ามาแล้ว พาคนฟังเข้าไปยังโครงสร้าง ผ่าทะลุพื้นที่เมืองกลับมาเข้าใจประสบการณ์และความเป็นไปต่างๆ รอบตัว รายการนี้จะพาเราไปเห็นตั้งแต่วิดิโอเกมทำให้เรารับรู้เมืองต่างจากยุคก่อนหน้าอย่างไร อัพเดตประเด็นล้ำๆ ที่เกี่ยวกับวิชาชีพทางสถาปัตยกรรมจากทั่วโลกตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ AI ไปจนถึงการเมืองเรื่องซ้ายขวา
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://failedarchitecture.com/
About Buildings + Cities
About Buildings + Cities เป็นรายการจากสถาปนิกชาวอังกฤษที่ไม่ได้หยุดเรื่องตึกรามบ้านช่องและเมืองแค่ในระดับรูปธรรม แต่รายการนี้จะพาเราไปสำรวจพูดคุยประเด็นทางสถาปัตยกรรมที่สัมพันธ์กับตัวบททางวัฒนธรรมต่างๆ เช่นว่าด้วย หนัง วรรณกรรม งานเขียน ภาพวาดไปจนถึงเทคโนโลยีทั้งหลายที่มีความสัมพันธ์กับเมือง กับการก่อสร้างตึก เช่นพูดถึงการสร้างพื้นที่ในวรรณกรรมสยองขวัญโกธิก ไปจนถึงสถาปัตยกรรมในหนังไซไฟเช่น Space Odyssey ไปจนถึงคุยเรื่องงานออกแบบของปรมาจารย์ต่างๆ
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://aboutbuildingsandcities.org/
Nice Try!
The Curbed เป็นเว็บไซต์ว่าด้วยที่ที่เราอาศัยอยู่ ตัวเนื้อหาของเว็บค่อนข้างสำรวจแง่มุมของบ้านใกล้เรือนเคียงไปจนถึงมิติของเมืองด้วยมุมมองที่แสนจะหลากหลาย ทางเว็บเองก็มีพอดแคสต์เป็นของตัวเอง หนึ่งในสองรายการพอดแคสต์ของ The Curbed ชื่อรายการ Nice Try! Utopian เป็นรายการที่พูดถึง ‘โลกยูโทเปีย’ ในสเกลของโลกความจริง คือในประวัติศาสตร์กระทั่งปัจจุบัน เราเองพยายามสร้างโลกสมบูรณ์ขึ้น ตัวรายการนี้จะพาไปดูความพยายามเนรมิตรโลกของมนุษย์ ที่อาจจะเจ๊งบ้าง รอดบ้าง จนเกิดเป็นการเรียนรู้ เป็นนวัตกรรมต่างๆ โลกในฝันที่ว่าก็อย่างเช่นดิสนีย์แลนด์ ไปจนถึงอพาร์ตเมนต์เล็กๆ ของเฟมินิสต์
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://www.curbed.com/nice-try
Talking Practice
มาที่พอดแคสต์ระดับจริงจังจากสถาบันทางการออกแบบชั้นนำของโลก Talking Practice เป็นพอดแคสต์จาก Harvard University Graduate School of Design เนื้อหาของพอดแคสต์จะเป็นการสัมภาษณ์ระดับถึงพริกถึงขิง เจาะลึกไปกับเหล่านักออกแบบชั้นนำของวงการตั้งแต่สถาปนิก นักออกแบบภูมิทัศน์ นักวางผังเมือง รวมไปถึงการสัมภาษณ์พูดคุยกับเหล่านักออกแบบที่กำลังอยู่ในสนามออกแบบจริง พาไปสำรวจความคิดเบื้องหลัง กระบวนการทำงานและการลงมือจนงานออกแบบนั้นๆ กลายเป็นผลงานที่เป็นรูปธรรม
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://www.gsd.harvard.edu/talking-practice/
The Urbanist
โมโนเคิลเป็นนิตยสารที่ไม่ใช่แค่เรียบง่าย สวยงาม แต่ยังเน้นเสนอมุมมองเรื่องชีวิตที่ดีในเมืองตลอดจนการออกแบบต่างๆ ที่มาช่วยส่งเสริมเมืองให้ดีขึ้น The Urbanist เป็นพอดแคสต์ของโมโนเคิลที่เป็นเหมือนคู่มือการปรับปรุงเมืองให้ดีขึ้น เนื้อหามักเริ่มจากจุดเล็กๆ ที่ล้วนเป็นองค์ประกอบของเมืองใหญ่ ตั้งแต่แผงขายพิซซ่าที่โยงศิลปะเข้าสู่เมืองไปจนถึงประเด็นใหญ่ๆ เช่น Universal Basic Income
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://monocle.com/radio/shows/the-urbanist/
The Business of Architecture
The Business of Architecture เป็นพอดแคสต์สำหรับคนที่อยู่ในวงการทางสถาปัตยกรรม เป็นคนทีประกอบธุรกิจ ทำมาหากินอยู่กับงานออกแบบ พอดแคสต์รายการนี้ว่าด้วยมุมองและความเป็นไปได้ในวิชาชีพ อัพเดตกระแสใหม่ๆ แนวทางการพัฒนาในโลกการออกแบบ ตั้งแต่ภาพใหญ่จนถึงเทคนิกเล็กๆ น้อยๆ เช่นการใช้สื่อโซเชียลและโลกออนไลน์สำหรับสตูดิโอและสถาปนิก ในรายการแต่ละตอนจะเปิดให้สถาปนิกที่ทำงานจริง เป็นเจ้าของสตูดิโอเองจากทั่วทุกมุมโลกมาแชร์ความคิดแง่มุมในประเด็นต่างๆ
ดูรายละเอียดและฟังรายการที่ https://www.businessofarchitecture.com/podcast/
Illustration by Thiitaporn Waiudomwut
- Vanat Putnark
Writer